Belonen werkt beter dan straffen

Zojuist kwam ik thuis van de Wallen waar een aardige dame mij een vrijkaartje bood voor een fetisj feestje komend weekend. Maar wij gaan al naar een lezing van Robbert Dijkgraaf en zo langzamerhand heb ik het wel gezien: duizenden zwetende (half)naakte mensen. En niet alleen omdat zij dansen. Maar ook omdat het in de betreffende club vrij warm kan zijn.

Vanmorgen kwam ik wat moeizaam op gang maar een half uurtje zweten op een paar apparaten bij de fysio doet wonderen voor het wakker worden. Daarna mocht ik lekker een paar uurtjes op kantoor zitten en ontdekte bijvoorbeeld dat er een paar honderd (...) facturen vorig jaar (toen ik er nog niet werkte) geschreven en verstuurd hadden moeten worden maar dat niet lijkt te zijn gebeurd. Dat verklaart het gat in de begroting van de stichting...

Een collega van mij is niet zo handig met computers. Moet er een regel worden toegevoegd in Excel dan wordt eerst een uitdraai gemaakt van het bestand, dan gaat daar met de hand de nieuwe regel bij en vervolgens wordt een nieuw bestand gestart maar nu met de nieuwe regel erbij op de juiste plek. Terwijl 'sorteren'  zo'n handige functie is! Bij het vergelijken van verschillende printers ging de collega wekenlang diverse winkels langs om uiteindelijk met een goed model te komen maar voor een redelijk hoge prijs. Minder dan vijf minuten rondwandelen op http://www.vergelijk.nl had niet alleen uren aan tijd bespaard maar ook zeventig euro. Een briefje maken in Word met de mededeling 'Vandaag gesloten' kost de betreffende collega bijna een uur aan tijd. Tot zover.

Dat iemand iets niet begrijpt begrijp ik nog maar dat mensen iets niet wíllen begrijpen (en mij daarmee lastigvallen) begrijp ik niet. Mensen bellen mij doodleuk met de vraag: 'Hoi! Vorig jaar stonden mijn naam en adres in een krant en die krant is ook online gezet. Kun jij mijn gegevens daar even uit verwijderen?'  Buiten het feit dat dat niet zomaar gaat (Bij een oplage van 20.000 stuks ben je even zoet met iedereen opsporen die er misschien nog eentje heeft en de redactie zal niet blij zijn met je verzoek om met terugwerkende kracht een tekst aan te passen, ook al is dat technisch mogelijk) is het natuurlijk ook een beetje onhandig om met je voor- en achternaam pontificaal in een krant te gaan staan en dan glashard te beweren dat je je zorgen maakt over je privacy. En over privacy gesproken:

Een voormalig medewerker kwam doodleuk mijn kantoor binnenstappen met een vriend en de mededeling: 'Wij komen hier even vergaderen en de computer gebruiken.' Hij reageerde verbaasd op mijn antwoord: 'Nee hoor, dat kom je niet want je hebt het én niet aangekondigd én de computer is in gebruik én je gedraagt je onbeleefd én wij zullen eerdaags de sloten veranderen want blijkbaar heb jij nog steeds de sleutels.' Vreemd genoeg vond hij dat niet leuk. Jammer dan.

Mensen die voordringen zijn uitschot maar zelf voordringen wanneer je haast hebt is natuurlijk prima. Er zijn natuurlijk gedragsregels en sommigen daarvan heten 'wetten' maar het is al lang duidelijk dat mensen (en de maatschappij) niet beter worden van (gevangenis)straf.

Gedragsonderzoeker B.F. Skinner wist het al in de jaren '60: mensen die voor bepaald gedrag beloond worden zullen dat gedrag vaker vertonen. Ofwel: je kinderen, je buren, landen of bevolkingsgroepen straffen werkt niet! Maar waarmee beloon je (ex-)collega's?

In de serie onbekende helden vandaag Kevin Doe, een jongeman die weigert te geloven in 'dat kan helemaal niet'  (Engels, zonder NL ondertiteling.)