Natuurlijk laat u zich leiden door reclame

Vanmiddag genoot ik de lunch samen met een vriendin. Maar niet nadat ik de gisteren gestreken en gevouwen was had weggeborgen en gestofzuigd en zo.

Vanavond ben ik met mijn vriendin te gast bij een etentje. En gisteren hadden wij ter ere van mijn zoon's verjaardag een...etentje. Hier zit de jarige naast zijn oma:

Op de vraag: 'Hoe gaat het solliciteren?' kan ik met recht zeggen: 'Goed, hoor! Ik word alleen nog steeds niet aangenomen.' Een paar weken geleden was er een veelbelovende vacature: 30 uren per week gastheer zijn bij een gerenommeerd internationaal bedrijf. Helaas was de dame van het detacheringsbedrijf vergeten mij voor te stellen aan de klant 'want zij gaat binnenkort op vakantie', aldus de collega die mij belde met excuses nadat ik per e-mail vroeg naar de status van mijn sollicitatie. Leuk is dat: dus omdat iemand over een paar weken op vakantie gaat doet zij nu alvast haar werk niet meer? Wát een arbeidsethos!

Mijn mobieltje werkt harder dan sommige mensen, dat is duidelijk. Hoewel...

Onlangs liep mijn mobieltje vast. Het is in wezen een computer en computers lopen wel eens vast. Bijvoorbeeld wanneer het opdrachten krijgt die tegenstrijdig zijn met elkaar. In mijn geval ging de wekker af op het moment dat ik werd gebeld. Het apparaat wist niet welke van de twee opdrachten ('Laat wekkergeluid horen' of 'Laat belgeluid horen') en deed dus beide niet. Ja, soms is een computer net een mens. Die raakt ook besluiteloos als iemand bijvoorbeeld zegt: 'Ik wil niet dat je tegen mij liegt en waag het niet te zeggen dat ik een dikke kont heb in deze jurk!'

Als mens weten wij wel vaker niet wat wij willen en stiekem zijn wij er dus wel blij mee dat anderen ons dat vertellen. Commerciële bedrijven weten dat en haken daar op in met hun reclame-uitingen: 'U zult zich afvragen hoe u ooit zonder heeft gekund!'; 'Nu nóg beter!' en 'Duizenden gingen u voor!'

Een groot concern als Albert Heijn wil blijkbaar dolgraag een boete opgelegd krijgen. Ik had hen namelijk al eens gewaarschuwd dat misleiding niet wordt getolereerd:
http://vragen.blogspot.nl/2010/08/antwoord-op-vervolg-op-albert-heijn.html

Maar men heeft niet geleerd. Zie deze twee voorbeelden van prijsmisleiding die ik vanmorgen in de supermarkt tegenkwam:

De koffie komt in twee verschillende verpakking met identieke inhoud (en zelfs identieke houdbaarheidsdatum) maar toch is het ene pak een dubbeltje duurder dan het andere.

De 'voordeelpot' is omgerekend per kilogram duurder dan de reguliere verpakking. Een veelgebruikte truc. Niet illegaal maar wel degelijk zeer misleidend.

In de politiek weet men alles van misleiding. Bijvoorbeeld door dingen heel erg ingewikkeld te laten klinken hopend dat mensen er in trappen. 'Wegens een interne omissie tijdelijk misplaatst' betekent bijvoorbeeld niets meer of minder dan: 'We zijn het kwijt.'

Bedrijven gaan erg ver in het aandacht trekken van kooplustig publiek. Apple is daar een sprekend voorbeeld van. Niet voor niets dat ik heel hard hardop lachte toen ik deze variatie op hun wereldberoemde (en dure!) promotiefilmpjes zag uit onverwachte hoek:

Wij houden van negatieve stereotyperingen

Wat er ook gebeurt in de wereld: vriendschap en liefde gaan voor. Zo is vandaag mijn zoon 19 jaar 'oud' geworden en vieren wij dat met een etentje. En nee, in tegenstelling tot zijn vader is mijn zoon niet klein van stuk.

Een paar keer per jaar komt de opmerking voorbij: 'Van Velzen is ook klein; is hij misschien familie van je?' -'Klopt, en mijn buurvrouw is familie van Martin Luther King want net als hij heeft ook zij een donkere huidskleur!' En als ik mensen écht wil afbranden: 'Ik heb een hele domme buurman, is dat familie van jou?'

Waarom doen mensen toch zo graag alsof zij dom zijn? Bij mij gaat het er namelijk niet in dat iemand echt zo dom kan zijn om bijvoorbeeld te denken dat alles wat je in de film ziet echt is. Neem de film Braveheart van en met Mel Gibson. Men ziet er de Schotten kilts dragen. Erg jammer voor een film die zich in de 11e eeuw afspeelt want de eerste kilt zag pas het daglicht in de 16e eeuw na Christus. Zo'n 400 jaar later dus pas!

Helaas hebben veel mensen het idee dat een beeld niet klopt wanneer het niet voldoet aan een bepaald stereotype. In dit geval dus: alle Schotse mannen dragen kilts. De ellende is dat media zoveel macht hebben dat wij liever films geloven dan realistische geschiedenisboeken.

Met diezelfde gedachte in het hoofd is het duidelijk dat met name Amerikaans bioscooppubliek er moeite mee heeft als een film die zich in Nederland afspeelt niet vol zit met windmolens, mensen die wiet roken en/of op klompen lopen en door hectares vol bloemen terwijl zij onderweg zijn om een prostitué te bezoeken die werkt vanachter een met rood licht verlicht raam in een oud pand aan een gracht.

Het stereotiep van de donker gekleurde medemens was eeuwenlang de figuur die wij nu kennen als Zwarte Piet. Men had hier ten lande nog nooit een neger gezien dus baseerde zich op de wilde verhalen van zeelieden, handelaren en andere mensen die graag overdreven om hun verhalen extra interessant te maken.

Negatieve stereotyperingen vinden wij over het algemeen genomen erg normaal. Denk aan de indiaan die altijd maar weer 'Oewoewoewoe!' roept, met pijl-en-boog schiet en paardrijdt. Of het vervelende dikke joch in films dat bijna altijd door een blank kind wordt gespeeld. Of de nerd die altijd een bril op heeft. Of de blanke meester met de zwarte slaven. Terwijl de eigen Nigeriaanse regering zeker niet vrijuit gaat bij het misbruiken van de eigen zwarte bevolking als goedkope arbeidskrachten maar vrijwel altijd de blanke managers van het moederbedrijf in Europa worden beticht van onderdrukking.

Maar ja - en dat is ook weer zo'n stereotype - mensen met een donkere huidskleur kunnen natuurlijk geen racist zijn. En dat is natuurlijk klinkklare nonsens. Althans, voor mensen die het lukt om zelf na te denken.

Heeft iemand al eens onderzocht wat het stereotiep blanke was in donker Afrika aan het einde van de middeleeuwen? Ik ben daar erg benieuwd naar!

Over generaliseren: http://www.oneworld.nl/opinie/het-voordeel-van-een-witte-huid

Zelfs onschuldige mobiele toepassingen vertonen trekjes van racisme. In
het spelletje 'De Slimste Mens' zit de vraag: 'Wat weet je van Mexico?' Antwoord: drugs, tequila, sombrero... Nu, als dàt geen negatieve stereotypering is!

Waarom leren wij kinderen wat racisme is? Een mevrouw die een
kinderfeestje (de intocht van de Goede Sint in Gouda) stond te verstoren met een t-shirt met de tekst 'Zwarte Piet is racisme!' en heel hard gillen zei zelf tegen een cameraploeg: 'Kinderen weten niet wat racisme is!' Precies, denk ik dan, dus hoe haal jij het in je botte hersens om dat kind te begiftigen met jouw racistische idee dat alle blanken - Sinterklaas voorop - racisten zijn?

En hoezo is dat geen negatieve stereotypering?
En waarom pakken wij reclamemakers niet aan? Simpel: omdat zij onderzocht hebben wat wij - gemiddeld gesproken - graag zien. Als de reclame dus gaat om lekker winkelen, leuk sporten of fijn koffiedrinken zien wij steevast hetzelfde type mens genieten:

De halfbloed jonge vrouw met de grote lach en bijpassende krullenbos.

Vandaag even geen muziek maar een lezing over vooroordelen en waarom het gevaarlijk is om te denken dat wij die niet hebben. Veel plezier!

http://www.universiteitvannederland.nl/college/waarom-is-het-gevaarlijk-om-te-denken-dat-je-geen-vooroordelen-hebt/