Lang leve Facebook! Door een stukje dat ik daar onlangs plaatste ontstond een interessante gedachtewisseling over wat nu eigenlijk 'ongepast' is. U kent mij inmiddels dus weet dat ik niet zomaar onnadenkend een stukje in elkaar flans maar onderzoek doe: eerst graaf ik in mijn persoonlijke databanken naar opmerkingen, voorbeelden en gegevens die wat ik in eerste instantie denk over het onderwerp ondersteunen of juist weerspreken. Vervolgens speur ik online naar informatie die betrekking heeft op het onderwerp. Niet extensief want daarvoor ontbreekt gewoon de tijd maar toch: ik probeer mijn best te doen met een genuanceerd beeld te komen. Dus eigenlijk zijn sociale media niet zo'n geschikt medium voor mij: de gemiddelde aandachtspanne daar is net iets minder dan die van mensen die vinden dat een persbericht op Nu.nl toch best wel lang is.
========================
================================================
Hoe dan ook: ik vertelde over die keer dat ik op een festival werkte en ontdekte dat ik het helemaal niet erg vond om in een bijzonder drukke ruimte - 'De kleinste club van Europa!' - te staan met allemaal leuke jongedames van wie het decolleté zich voor mij op ooghoogte bevond. Er mochten eigenlijk maar maximaal 12 mensen naar binnen maar de jongedames (vrijwel allemaal jongedames inderdaad. Die blijkbaar heel dicht in de buurt wilden komen van de (manlijke) dj die zich daar opwarmde voordat hij op het hoofdpodium zou gaan draaien. De gasten waren veelal dronken en een aantal toonde zich inmiddels agressief.
Daarom besloot ik - in overleg met de organisatie - het maximum aantal te verhogen tot 20. Met een echte beveiliger (ik speelde er maar eentje als entertainer) erbij voor het geval het écht uit de hand zou lopen.
Ik besloot van de nood een deugd te maken en niet te verhullen dat ik graag kijk naar vrouwelijk schoon. Mag ik handen zien van mensen die even lang kijken naar mensen die zij niet aantrekkelijk vinden dan naar mensen die zijn wel aantrekkelijk vinden? U discrimineert dus ook. Dat wil zeggen: ook u maakt onderscheid. Want dat is wat 'discrimineren' betekent.
Diverse mensen blijken het ongepast te vinden dat ik gebruik maak van mijn lengte om naar damesborsten te kijken. Op zich begrijp ik dat wel een beetje want staren is natuurlijk niet netjes. Dat weet ik omdat ik zelf dagelijks ervaar dat mensen naar mij staren. Zij kunnen daar niets aan doen dus ik neem hen dat niet kwalijk: het zit in onze genen ingebakken dat wij naar iets dat wij aantrekkelijk vinden langer kijken dan naar wat ons niet interesseert. Wij kijken anders naar iets dat wij kennen dan naar iets dat wij niet kennen. Dat geldt ook voor het kijken naar mensen: een bekende herkennen wij direct als niet bedreigend of wij weten al dat hij of zij geen potentiële liefdespartner is. Van een onbekende weten wij dat nog niet. Ook kijken wij langer naar iets dat wij fijn vinden om naar te kijken dan naar iets dat wij direct als 'niet interessant' beschouwen. Met mensen is dat natuurlijk (in beide betekenissen) hetzelfde.
Al tienduizenden jaren beoordelen wij op die manier of dat wat wij nog niet eerder gezien hebben een bedreiging is of een mogelijke vriendschap, handelspartner of zelfs liefdespartner zou kunnen zijn. Volkomen natuurlijk dus.
In mijn geval kan ik er eenvoudigweg niets aan doen: met mijn 1.40m zitten mijn ogen nu eenmaal op decolleté-hoogte bij veel vrouwen. Om niet recht tegen hun boezem aan te kijken zou ik op mijn knieën moeten gaan zitten maar dan krijg ik waarschijnlijk opmerkingen vanwege de hoogte waarop mijn ogen zich dán bevinden. Op hakken van 30 centimeter hoog gaan lopen vind ik ook weer zo wat.
Daarnaast: leven wij echt in een maatschappij waarin je je ervoor moet schamen dat je graag kijkt naar mensen die je aantrekkelijk vindt?
Over schamen gesproken: waarom liggen Nederlandse vrouwen niet meer topless op het strand, zoals in de jaren 80 en nog steeds in bijvoorbeeld Barcelona volkomen normaal is? Tepels van vrouwen laten zien is ook op Facebook niet mogelijk zonder verbannen te worden. Maar het tonen van tepels van mannen is echter geen enkel probleem. Hoezo is dat geen discriminatie? Kunt u zich voorstellen dat bijgaand voorbeeld de norm wordt voor online foto's? Waarom eigenlijk wel of niet?
'Mensen kiezen zelf voor hun gedrag' wordt wel eens gezegd. Is dat écht zo? Heeft 'de Nederlandse vrouw' echt zelfstandig besloten om van de ene op de andere dag het bikinitopje niet meer thuis te laten wanneer zij het strand bezoekt? Alle enkele miljoenen die het ooit geen enkel probleem vonden? Of is 'de Nederlandse vrouw' stiekem toch bezweken onder de druk van 'de publieke opinie'? Of is er iets anders gebeurt waardoor miljoenen vrouwen zomaar opeens van vanzelf van mening veranderden?
Als ik in het dagelijks leven (op een feest of festival gelden blijkbaar andere regels. Zoals met carnaval bijvoorbeeld) vind dat een man of vrouw te ver gaat in het maken van seksuele avances in mijn richting, dan zeg ik daar wat van. Of ik glimlach, haal mijn schouders op en loop door. Al naar gelang de situatie. Anderen kunnen dat ook, lijkt mij.
Een paar keer per week ontvang ik een aan mij gerichte seksueel ongepaste opmerking. In het dagelijks leven op straat maar ook in de kroeg en via sociale media:
Moeten wij er van uit gaan dat mensen niet meer voor zichzelf kunnen opkomen en van buitenaf grenzen stellen aan wat 'ongepast' is en wat niet?
Lastig vind ik dat wat 'ongepast' is voor iedereen verschilt en er zelfs per land, tijdsgewricht en vriendengroep andere definities worden gehanteerd. Een scène uit 'Back to the Future' zou in onze tijd de bioscoop niet halen en waarschijnlijk niet eens worden gefilmd. In die scène zit de vader van Marty vanuit een boom met een verrekijker een meisje te begluren in haar slaapkamer. Het gaat zelfs zo ver dat hij uit de boom valt, ruzie krijgt met haar vader waardoor zij medelijden met hem krijgt en uiteindelijk verliefd wordt. Nu zou die scène als 'creepy en seksistisch' de filmkeuring niet doorkomen.
Wat vindt u: kan een overheid of een bedrijf als Facebook voor anderen bepalen wat 'ongepast' is of doet u dat liever zelf? En hoe gaat u er mee om wanneer een ander er anders over denkt dan u?
Om te kunnen voldoen aan de huidige waarden en normen zouden wij voorbij moeten gaan aan onze genetische programmering. Die zorgt er nu eenmaal voor dat wij anderen wel eens bekijken vanuit het oogpunt: 'Is die persoon geschikt om mij samen mee voort te planten?'
Is het een teken van beschaving om voorbij te gaan aan genetische programmering of is het beter te erkennen dat die bestaat en afspraken te maken over hoe er mee om te gaan?
==================================
Meer lezen? Mijn verhalenbundels